Pozostałe wpisy:

Whitney

Whitney, czyli Gertrude Vanderbilt. Wywodząca się z jednej z najbogatszych rodzin Ameryki, właścicieli koleji żelaznych północnej Ameryki. Na marginesie – dziś już trudno uwierzyć w to, że kolej mogła być kiedyś całkowicie prywatna, a była! Wyszła za mąż za równie bogatego męża – Harry’ego Payne’a Whitneya (z jego środowiska wywodzi się JP Morgan i wiele innych instytucji, które zdominowały dwudziesty wiek), a przy tym niewiarygodnie liberalnego. Romansująca z kobietami, prowadząca życie bohemy, tworząca środowisko artystyczne NY lat 20. i 30. Sama była wybitną rzeźbiarką. Można powiedzieć, że stworzyła genialnego Hoppera, wspierając go i finansując. I wielu innych. Jak Peggy Guggenheim i cała rzesza kobiet ówczesnej elity Ameryki stworzyła amerykańskie kolekcje i sztukę amerykańską.

Co jest u niej niezwykłe – nie prowadziła kolekcji innej niż amerykańska.

Nowy Jork jest jednocześnie wielki i mały. Nawet wieżowce to w sumie sztetl: małe miasteczka z Europy Wschodniej, Włoch, Anglii. Wszyscy się znają, są blisko, bez formalności. Oczywiście są wielkie korporacje, administracja miejska czy rządowa, konstytucja. Podobnie technika, instytucje finansowe, giełda. Tam jest inaczej, ale tylko w pracy, aby za chwilę wrócić do czegoś jak w rodzinnej wsi dziadków lub rodziców. Po południu w pubie, klubie, najbliższej restauracji jest właśnie jak w małym miasteczku. I to jest może najtrudniej zobaczyć za pierwszym razem. Człowiek w barze widzi cię pierwszy raz, a za drugim razem już wszystko o tobie pamięta i wie co lubisz, co pijesz, gdzie pracujesz.

Broadway. Król Lew

Kiedy myślałem, że już mnie nic nie zaskoczy to poszliśmy na „Króla Lwa” na Broadway. I stało się: po locie helikopterem bez drzwi okazuje się, że też jest świat i też jest życie. Urodziłem się więc jeszcze raz na „Królu Lwie” i byłem małym chłopcem w Biłgoraju, gdzie w latach 70. przyjechała pierwsza cyrkowa trupa. Zaglądałem do lwów, słoni, widziałem klaunów, cyrkowców. Ależ cudowna naiwność wszystkiego. Życie. „Mamo, chcę jeszcze raz!”.

Heli NY

Każdy to widział wiele razy: helikopter leci nad Manhattanem. Policja goni gangsterów, gangsterzy gonią się nawzajem, bogacze uciekają… Wszystko w powietrzu nad Nowym Jorkiem. Helikopter jest bez drzwi. Można strzelać wprost do celu. Wiatr uderza w twarz, widać rozwiane włosy bohaterów, przymrużone oczy i Statuę Wolności na wyciągnięcie ręki. Gwałtowne zmiany wysokości i prędkości; nurkowanie nad wodą, ucieczka przed ścianą wieżowców, lot nad parkiem, basenem, ogrodem. No – kino. Po prostu kino amerykańskie.

I tak właśnie polecieliśmy we czwórkę.

Było zaskakująco ciemno. A jeszcze wcześniej, w siódmym terminalu, bardzo skromnie, prowincjonalnie i tak jakby gdzieś w Zamościu, Chełmie czy Biłgoraju. Odprawa zaś odbyła się bardzo szybko i w godzinę po wylądowaniu już byliśmy w taksówce, jadąc do naszego hotelu w Lower East Side. Jak się okazało dawnej dzielnicy emigrantów, w tym w szczególności Żydów z Polski. Dziś trochę jak Praga w Warszawie, dzielnicy modnej zwłaszcza wśród gwiazd internetu.

Nie lubię wyjeżdżać z Europy. Unikam tego jak ognia. A po Europie coraz częściej podróżuję autem. Można powiedzieć – staroświecko. Jeszcze obrzeża kontynentu – Maroko, Izrael, Turcja, Grenlandia – tak. To lubię. Te momenty, gdy Europa się przeinacza, ale wciąż jest sobą. Obecnie szczególnie bliskie są mi Palermo i Sycylia.

Ale trzeba jechać. Co zrobić? Emil, najstarszy syn, pracuje na Stanfordzie w Kalifornii, gdzie nigdy nie byłem. Franek, najmłodszy syn, chce drugą klasę liceum zrobić nie w Lublinie, ale w Kalifornii właśnie. Jest też wiele możliwości biznesowych. Więc wyruszyliśmy całą rodziną. Nie było wyjścia.